Çoğu insan, fiziksel açlık hissetmese bile zaman zaman duygusal nedenlerle yeme isteği duyar. Bu durum, belli bir süre sonra psikolojik açlık olarak adlandırılan duygusal yeme davranışına dönüşür ve aşırı kalori alımıyla birlikte obeziteye yol açabilir. Stres, üzüntü veya diğer duygusal tetikleyicilerle ilişkilendirilen bu durumun önlenebilmesi için, bireyin hissettiği açlığın fiziksel mi yoksa duygusal mı olduğunu fark etmesi gerekir.
Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Feriha Kaşifoğlu ve Uzman Diyetisyen Fatoş Nadiroğlu, duygusal yeme davranışını tanınması bununla başa çıkmak için önerilerde bulundu.
Bireylerin kendilerini iyi hissettirecek sağlıklı alışkanlıklar edinmelerini ve gerektiğinde profesyonel destek almaktan çekinmemelerini tavsiye eden uzmanlar, kişinin duygusal yeme davranışının önüne geçerek daha sağlıklı bir yaşam sürebileceğini vurguladı.
AÇLIĞINIZIN NEDENİNİ DOĞRU BELİRLEYİN
“Fiziksel açlık yavaş yavaş ortaya çıkar ve herhangi bir yiyecekle tatmin edilebilir. Duygusal açlık ise aniden gelir” ifadelerini kullanan Uzm. Dyt. Nadiroğlu, duygusal açlık sırasında genellikle tatlılar veya abur cubur gibi belirli yiyecekler için yoğun istek duyulduğunun altını çizdi. Duygusal açlığı tetikleyen birçok farklı etken bulunduğunu belirten Uzm. Psk. Kaşifoğlu ise, “Bu etkenler arasında; stres, kötü veya yetersiz uyku, yüksek kalorili yiyeceklere kolay ulaşma, sosyalleşememe, yiyecek ve içecek reklamları, sosyal medya görselleri, lezzetli yiyecekler ve daha birçok faktör yer alır” dedi.
“Duygusal yemeden sonra suçluluk, pişmanlık veya utanç hissedilirken fiziksel açlıkta ise bu duygular genellikle yaşanmaz” diyen Uzm. Psk. Kaşifoğlu, duygusal yemenin; stres, üzüntü, öfke, yalnızlık veya sıkıntı gibi duygularla tetiklendiğini belirtti.
NEDEN YEMEK YEME İHTİYACI HİSSETTİĞİNİ ORTAYA ÇIKARACAK BEŞ CEVAP
İnsanın kendine soracağı beş sorunun yeme isteğinin nedenini ortaya çıkarabileceğini söyleyen Uzm. Psk. Feriha Kaşifoğlu bunları şu şekilde sıraladı:
“‘Bazı şeyler ters gittiğinde ve stresli bir gün yaşadığımda yeme isteği duyarım’, ‘yeme isteğim aniden gelir’, ‘genelde yüksek kalori, yüksek yağ ve şeker içeren besinleri tercih ederim’, ‘doysam bile yemeye devam etmek isterim, yemekten sonra suçluluk ve pişmanlık hissederim.’ Bu yargıların çoğuna ’evet’ yanıtı verdiyseniz, duygusal açlık yaşıyor olabilirsiniz. Duygusal açlığınızı sağlıklı bir şekilde yönetebilmek içinse hangi duyguların yeme isteğinizi tetiklediğini belirlemek önemlidir.”
DUYGUSAL YEME DAVRANIŞINIZI YÖNETEBİLİRSİNİZ
Duygusal yeme davranışını yönetmek için, hangi duyguların yeme isteğini tetiklediğini belirlemenin önemli olduğunu ifade eden Uzm. Psk. Kaşifoğlu, “Stres, yalnızlık veya sıkıntı gibi duygusal tetikleyicileri azaltmak için alternatif yöntemler deneyebilirsiniz” dedi.
Uzm. Dyt. Fatoş Nadiroğlu ise, “Evde sağlıksız atıştırmalıklar yerine meyve ve sebzeler gibi düşük kalorili seçenekleri tercih edin. Yemeğin tadına vararak yavaş ve dikkatli bir şekilde yemek yiyin, bu doygunluk hissinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, öğünlerinizi ve günlük aktivitelerinizi önceden planlamak yeme alışkanlıklarınızı düzenlemenize yardımcı olabilir” önerilerinde bulundu.
