İngiltere, dün erken genel seçim için sandık başına gitti. Genel seçimde sandıktan büyük farkla İşçi Partisi birinci çıktı. 2010’dan bu yana ilk kez iktidara gelen parti, 650 üyeli Avam Kamarası’nda 410 milletvekilini garantiledi. Seçimden büyük zaferle çıkan partinin lideri Keir Starmer ülkenin yeni başbakanı olacak. Keir Starmer seçim zaferi sonrası yaptığı konuşmada, “Bugün ülkeyi yeniden inşa etmeye başlıyoruz” ifadelerini kullandı.
Keir Starmer, bundan 4 yıl önce İşçi Partisi’nin liderliğini, bugün tekrar bağımsız milletvekili seçilen Jeremy Corbyn’den devraldıktan sonra partiyi daha merkezde konumlandırmıştı. Peki, Keir Starmer nasıl siyasete atıldı ve İşçi Partisi’nin lideri oldu?
İSMİNİ İŞÇİ PARTİSİ’NİN İLK LİDERİNDEN ALIYOR
BBC Türkçe’nin aktardığına göre, Keir Starmer, 50’li yaşlarında milletvekili olmadan önce ünlü ve başarılı bir avukattı. Ancak, sol görüşte olduğu öğrencilik yıllarından bu yana her zaman siyasete ilgi duymuştu. 1962 yılında başkent Londra’nın güneydoğusundaki Surrey şehrinde doğdu. Sık sık ailesinin işçi sınıfından olduğunu vurguluyor.
Keir Starmer’ın annesi hemşireydi, babası da bir fabrikada alet üreticisiydi. Ailesi sadık İşçi Partisi destekçilerinden oluşuyordu. Nitekim ismi, partinin ilk lideri olan İskoç madenci Keir Hardie’den geliyor. 16 yaşındayken İşçi Partisi’nin yerel gençlik kollarına katılarak bir süre ‘Socialist Alternatives’ adı verilen sol dergide editörlük yaptı.
AİLESİNDEN ÜNİVERSİTEYE GİDEN İLK KİŞİ STARMER’Dİ
Ailesinde üniversiteye giden ilk kişi oydu. Leeds ve Oxford üniversitelerinde hukuk okudu. Daha sonra insan hakları alanında avukatlık yaptı. Bu süreçte Karayipler ve Afrika’da ölüm cezasının kaldırılması için çalıştı. 1990’lı yıllardaysa avukat olarak dev restoran zinciri McDonalds’ın hakaret davası açtığı iki ekoloji aktivistini temsil etti.
2015’te Londra’daki Holborn ve St Pancras’tan milletvekili seçilerek İngiltere Parlamentosu’nda Avam Kamarası’na girdi. O dönem Jeremy Corbyn’in liderliğindeki İşçi Partisi ana muhalefetteydi. Corbyn Keir Starmer’ı İçişleri Sözcüsü olarak atadı. Starmer, gölge bakan olarak özellikle hükümetin göç konusundaki performansını tetkik etti.
2016’da Avrupa Birliği’nden (AB) çıkış (Brexit) referandumunun İngiltere’nin AB’den ayrılma kararıyla sonuçlanması sonrası Starmer bu kez aynı görevi Brexit süreci için yaptı. Bu konumunu, Brexit konusunda ikinci bir referandum düzenlenmesi yönünde baskı yapmak için kullandı ancak başarılı olamadı ve ilerde bu çizgisini değiştirdi.
İŞÇİ PARTİSİ EN BÜYÜK YENİLGİSİNİ ALDI: STARMER PARTİ LİDERİ
İşçi Partisi, 2019’daki genel seçimde ağır bir yenilgi aldı. Bu, parti için 1935 yılından bu yana genel seçimlerdeki en büyük yenilgiydi. Corbyn yenilgi sonrası istifa etti. Keir Starmer, 4 Nisan 2020’de İşçi Partisi lideri seçildi. Kampanyasında, enerji ve su şirketlerinin kamulaştırılmasını, üniversite öğrencilerine ücretsiz eğitim verilmesini savundu.
Starmer, Corbyn’i İşçi Partisi lideri olduğu dönemindeki Yahudi karşıtı açıklamalarının yeniden gündeme gelmesi sonrası yaşanan tartışmalar nedeniyle partiden ihraç etti. Partinin sol kanadından pek çok isim ise Starmer’ın esasında, vekil adaylarının sadece ‘ılımlı partililerden’ oluşmasını istediğini, uzun süredir ‘bu operasyonu yürüttüğünü’ savundu.
PARTİNİN DÜMENİNİ MERKEZE KIRDI
Keir Starmer liderliği sonrası partinin dümenini merkeze doğru çevirdi. Enerji ve su şirketlerinin kamulaştırılması yönündeki daha önceki vaatlerinden vazgeçti. Eğitim konusunda da üniversite öğrencilerinin okul harçlarının iptal edilmesi yönündeki önerisini geri çekti, hükümetin bunu karşılayamayacağını söyledi. İşçi Partisi, çevre konusunda yeşil enerji projelerine yılda 28 milyar sterlin ayrılması yönündeki önerisinin kapsamını büyük oranda daralttı. Parti, bu süreçte açık deniz rüzgar çiftlikleri inşa edilmesi ve elektrikli araçlar için batarya fabrikası geliştirilmesi gibi vaatlerine ise bağlı kaldı.
Muhafazakar Parti, Starmer’ı ‘en temel taahhütlerinden birinden sıyrılmaya çalışmakla’ suçladı. Starmer, İngiltere’de elektrik üretiminden fosil yakıtların tamamen çıkarılması yönünde de vaatlerde bulundu ancak çoğu uzman bunu gerçekçi bulmuyor.
İSRAİL-GAZZE YAKLAŞIMI ELEŞTİRİLDİ, ŞUBAT AYINDA ‘ATEŞKES’ ÇAĞRISI YAPTI
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları’nın 7 Ekim 2023 tarihinde İsrail’de düzenlediği ‘Aksa Tufanı’ saldırısı sonrası Keir Starmer, İsrail’in Gazze’ye başlattığı ve yaklaşık 9 aydır halen devam eden saldırılarını savundu. Keir Starmer, kendisini savunma hakkını kullandığı gerekçesiyle İsrail’e destek verdi. Starmer’ın bu açıklamaları İngiltere’de Filistin’e destek veren çok sayıda seçmeni kızdırdı. Acil ateşkes çağrısı yapan onlarca İşçi Partisi milletvekili Starmer’a tepki gösterdi. Starmer sonunda şubat ayında ‘kalıcı ateşkes’ çağrısı yaptı, “Bu hemen gerçekleşmeli” ifadelerini kullandı.
YouGov’un marttaki anketine göre, İngiltere’de halkın yüzde 52’si Starmer’ın bu meseleyi iyi yönetemediğini düşünüyor. Starmer, İngiltere’nin İsrail ile bağlantılı gemilere yönelik saldırılarına misilleme olarak Yemen’deki Husilerin üslerini bombalamasına da destek verdi. Geçmişte ikinci Brexit referandumu isteyen Starmer artık Brexit konusunda bir soru işareti olmadığını söylüyor. Ancak AB ile gıda, çevre ve çalışma standartları dahil birçok konuda işbirliği yapılmasını ve yeni anlaşmalar imzalanmasını istiyor.
‘BAY KURAL’
Starmer, rakiplerince sık sık ‘sıkıcı’ olduğu gerekçesiyle alay konusu oluyor. Starmer, kendisini kurallara uyan biri olarak göstermeyi seviyor. Lakaplarından birisi “Bay Kural”.
Starmer sadece bir kez yasalara uymamış. Polis onu gençken bir kez izinsiz dondurma satarken yakalamış. Verdiği röportajlarda karakteriyle ilgili fazla ipucu vermiyor Starmer ancak The Guardian gazetesine verdiği röportajdaki “Kaybetmekten nefret ediyorum. Bazıları önemli olanın katılmak olduğunu söyler. Ben onlardan değilim” sözleriyle rekabetçi duruşunu da göstermişti. Starmer, 2007’den beri İngiliz Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) için çalışan Victoria Alexander ile evli ve çiftin iki çocuğu var.
