Uyku vücudun ruhsal ve fiziksel işlevlerini yenileme sürecinde etki sağlamaktadır.
Son yıllarda yaygın bir problem olan uykusuzluğun tedavisi ise sebebine göre çözüm bulunmaktadır. Stres, iş yükü, geç saatlere kadar televizyon izlemek, kullanılan ilaçlar, bazı hastalıklar, geç saatlerde yemek gibi sorunların yanı sıra vitamin ve mineral eksikliklerinin de uyku problemlerine neden olabileceğine dikkat çeken Uzman Diyetisyen Ayşe Gül Güven, o vitamin ve mineralleri şöyle sıraladı:
A VİTAMİNİ
Çalışmalarda obstrüktif (tıkayıcı) uyku apne sendromu olan hastaların antioksidan vitamin olan A düzeylerinin düşük olduğu saptanmıştır.
B VİTAMİNİ
B vitaminleri uykunun ve sirkadiyen ritmin düzenlenmesinde rol oynayan bazı nörotransmitterlerin ve nörohormonların sentezi ve salınması için gereklidir. B12 vitamini eksikliği beyin fonksiyonlarının yavaşlaması, çeşitli nöropsikiyatrik bozukluklara, bilinç bulanıklığı, depresyon gibi sorunlara yol açabilir. B12 vitaminin uykusuzluk ve uyku düzeni üzerine olan etkisi ise tartışmalıdır. Ancak magnezyum ve melatonin ile B vitamini kompleksinin alınması uyku düzeni ve uykusuzluğa iyi gelebildiği çalışmalarla vurgulanır. B6 vitamini de uykunun düzenlenmesine yardımcı olan serotonin de dahil olmak üzere birçok nörotransmitterin sentezlenmesinde de rol alır. B6 vitamini eksiklikleri psikolojik stresi arttırarak uyku bozukluğuna yol açabilir. Bu vitaminin de uyku kalitesi ve süresini iyileştirebileceğini yansıtan çalışmalar vardır.
C VİTAMİNİ
C vitamini uykunun süresini ve kalitesini etkileyebilir. Yüksek C vitamini düzeylerine sahip kişilerin daha uzun ve kesintisiz uyuduğu saptanmıştır. Ayrıca düşük C vitamini düzeyi uykunun onarıcı gücünü de azaltmaktadır. Yani kişi ne kadar uyursa uyusun kendini dinlenmiş hissetmede zorluk yaşayabilir.
D VİTAMİNİ
Araştırmalar uykunun düzenlenmesinde beynin çeşitli bölgelerindeki D vitamini reseptörlerinin rol oynadığını göstermektedir. Bu vitaminin vücutta melatonini düzenleme de rolü vardır. Melatonin vücudun uyku döngüsünü düzenleyen hormonlardandır. D vitamini ve melatonin zıt zamanlarda çalışır. D vitamini cildimizin güneş ışığına maruz kalmasıyla sentezlenirken, melatonin geceleri epifiz bezince üretilir. Ancak fazlası melatonin üretimini baskılayarak uyku bozukluklarına yol açabilir. Bu nedenle D vitamini takviyelerinin sabahları alınması daha uygundur.
E VİTAMİNİ
Antioksidan kapasiteli E vitaminin takviye edildiği çalışmalarda uyku problemine yol açan huzursuz bacak sendromunda semptomların azalabileceğine işaret eder.
MAGNEZYUM
Magnezyum, uykuyu düzenleyen ve gevşeme sağlayan bir mineraldir. Eksikliğinde genellikle uykusuzluk, gece terlemeleri veya sık sık uyanma gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
ÇİNKO
Düşük çinko seviyeleri hiperaktivite ve gerginlik gibi çeşitli semptomlara neden olabilir. Uykusuzluk sorunu olan kişilerde melatonin, magnezyum ve çinko verilmesinin uyku ve yaşam kalitesini iyileştirdiği görülmüştür.
DEMİR
Dopamin sisteminin normal işleyişi için merkezi sinir sisteminde yeterli miktarda demir gereklidir. Çocuklarda ve yetişkinlerde uyku sorunları, yorgunluk ve olası öğrenme bozukluklarının demir eksikliğiyle ilişkili olabileceği düşünülür.
SELENYUM
Selenyum güçlü antioksidatif ve anti inflamatuar özelliklere sahip önemli bir bileşen. Selenyum eksikliği olumsuz ruh hali durumlarıyla bağlantılıdır.Araştırmalarda selenyum eksikliğinin uykuya dalma güçlüğüyle ilişkili olduğu saptanmıştır.
KALSİYUM
Kalsiyum eksikliğinde vücutta güç kaybı olur. Bunun sonucunda aşırı yorgunluk ve uykusuzluk ortaya çıkar.
