Türkiye’de basın özgürlüğü üzerindeki baskılar ve sansür uygulamaları temmuz ayında artış gösterdi. CHP’li Utku Çakırözer tarafından açıklanan “Temmuz Ayı Basın Özgürlüğü Raporu”na göre, sadece 20 gün içinde gazeteciler 43 kez hâkim karşısına çıktı. Bu dönemde, çeşitli yolsuzluk, rüşvet ve taciz haberlerine erişim engelleri getirildi ve sosyal medya platformlarına sansür uygulandı.
Raporda, Türkiye’de basın özgürlüğü ile ilgili yaşanan ihlallerin detayları paylaşıldı. Çakırözer, “22 yıllık AKP iktidarında Türkiye sansürle, erişim engelleriyle anılır oldu. Demokrasinin temel taşları, hukuk devleti ve özgürlükler yok sayılıyor. Haberler yurttaşlardan gizleniyor, dünyanın en büyük sosyal medya platformu Türkiye’de yasaklanıyor. İnstagram’a erişim engeli getirilmesi 86 milyonun özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. Bu uygulamalar, Türkiye’yi yasaklar ve sansürler ülkesi haline getirdi” ifadelerini kullandı.
20 GÜNDE 43 YARGILAMA
2024 yılı adli tatilinin başladığı 20 Temmuz tarihinden itibaren gazeteciler, 20 gün içinde toplam 43 kez hâkim karşısına çıktı. Eski Ülkü Ocakları Başkanı Sinan Ateş cinayeti davasına ilişkin haberler nedeniyle birçok gazeteci hedef gösterildi ve tehdit edildi. İktidar yetkilileri ve kamu yöneticileri hakkındaki rüşvet, taciz ve torpil iddialarını konu alan haberlere de erişim engelleri getirildi.
Raporda, temmuz ayında yaşanan basın özgürlüğü ihlalleri şu şekilde özetlendi:
- Gazeteciler, haber ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle 43 kez hâkim karşısına çıktı.
- İki gazeteci gözaltına alındı, biri ise tutuklandı.
- Ankara’da 11 gazetecinin yargılandığı davada sekiz gazeteciye 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi.
- Gazeteci Hayko Bağdat, Cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezasına mahkûm edildi.
- Gazeteci Metin Cihan, İsrail ile ticari ilişkileri hakkında yaptığı sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek soruşturma altına alındı.
- BirGün editörü Kayhan Ayhan, sosyal medya paylaşımları nedeniyle ifade verdi.
SİYASİLER VE SANSÜR UYGULAMALARI
Temmuz ayında, eski Ülkü Ocakları Başkanı Sinan Ateş cinayeti davasına ilişkin haberler nedeniyle gazetecilere yönelik hedef gösterme ve tehditler devam etti. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve Ülkü Ocakları Genel Başkan Yardımcısı Burak Kılıç, gazetecileri sosyal medyada hedef aldı.
RADYO VE MÜZİK KANALLARI DA HEDEFTE
RTÜK, temmuz ayında Açık Radyo’nun lisansını iptal etti ve Video Prime’a ceza verdi. Ayrıca, müzik kanalları da uyarıldı. BirGün Gazetesi, kamu kurumlarında yaşanan skandalları ortaya çıkardığı için davalarla karşılaştı ve 1 milyon TL’lik tazminat davası açıldı.
ERİŞİM ENGELİ VE SANSÜRLER
Temmuz ayında, sosyal medya platformu Instagram’a erişim yasağı getirilmesi gibi uygulamalara devam edildi. Medyaradar.com, Silivri’nin Sesi ve Mezopotamya Ajansı gibi internet haber sitelerine de erişim engelleri getirildi. Erişim engeli getirilen haber içerikleri arasında büyük şirketlerin vergi ödememesi, uyuşturucu kaçakçılığı, istismar iddiaları ve rüşvet gibi konular yer aldı.
Bu rapor, Türkiye’de basın özgürlüğü ve ifade özgürlüğünün ciddi şekilde kısıtlandığını ve sansür uygulamalarının arttığını gözler önüne seriyor.
TEMMUZ AYINDA ERİŞİM ENGELİ GETİRİLEN HABERLER
- Büyük şirketlerin vergi ödememesiyle ilgili haberler.
- Guatemala’da Türkiye’den gönderilen uyuşturucunun yakalanmasıyla ilgili haberler.
- Anadolu Gençlik Derneği’nde yaşanan istismar iddialarıyla ilgili haberler.
- Sahte üniversite ve diploma iddialarıyla ilgili haberler.
- Eski Ulaştırma Bakanı Cahit Turhan’ın ‘Araç Geçiş Garantisi’ verdiği Kuzey Marmara Otoyolu işletmesine CEO olmasına ilişkin haberler.
- İSKİ’ye borcu olan 17 kişiden haciz yoluyla tahsil ettiği 55 bin lirayı kuruma teslim etmeyen avukat hakkında dava açıldığı iddiası.
- Eski Bakan Mustafa Varank’ın özel jette hacca gittiği iddiaları.
- Anayasa Mahkemesi Üyeliği’ne seçilen Metin Kıratlı’nın akşam yemeğinde 168 bin lira ödediği iddiası.
- Ziraat Bankası’nın Simit Sarayı’nın yüzde 51’ini satın almak için Rekabet Kurulu’na başvurmasıyla ilgili haberler.
- Gazeteci Bahadır Özgür’ün Türkiye ile Özbekistan arasındaki kara para ve uyuşturucu ticaretine ilişkin yazısı.
- Özel bir hastanedeki başhekim yardımcısının hemşireleri taciz iddialarıyla ilgili haberler.
- Florya’da bir oto galeriye yapılan saldırıyla ilgili haberler.
- Gazeteci Tolga Şardan’ın Ayhan Bora Kaplan’dan rüşvet aldığı iddia edilen Yargıtay Üyesi hakkındaki haberi.
- Gazeteciler Alican Uludağ ve Erk Acarer’in Kocaman-Kaplan ilişkisiyle ilgili tweetleri.
- Dönemin Düzce Belediye Başkanının damadının FETÖ gerekçesiyle tutuklandığıyla ilgili haberler.
- Kurucuları arasında AKP’lilerin de bulunduğu bir özel hastanenin yeni doğan bebekleri usulsüz şekilde özel hastanelere sevk ederek SGK’yı dolandırdığı iddiasıyla incelemeye alındığı haberler.
