İstanbul Planlama Ajansı (İPA), “Türkiye‘nin İsraf Karnesi” başlıklı kapsamlı raporunu yayımladı. Raporda, kamu harcamalarında ciddi israf tespitleri yer alırken, ekonomik kriz koşullarında yurttaşlardan tasarruf etmesi beklenirken, kamu sektörünün tasarruf yapmadığı vurgulandı.
Raporun dikkat çeken bulguları arasında, kur korumalı mevduat uygulamasının kamu bütçesine büyük zarar verdiği belirtiliyor. İPA’nın raporuna göre, bu uygulama nedeniyle kamu, iki yıl içinde 1 trilyon 58 milyar lira zarara uğradı. Dönemin Hazine ve Maliye Bakanı tarafından kamuya yük getirmeyeceği iddia edilen bu uygulamanın, büyük bir mali yük oluşturduğu ifade ediliyor.
Ayrıca, kamu-özel işbirliği projelerine yapılan harcamaların bütçede gizlendiği ve garanti ödemelerinin yatırım maliyetlerini kat kat aştığı vurgulanıyor. Sayıştay ve Dünya Bankası verileri, bu projelerin maliyetlerinin ne kadar yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
Raporda, kamu harcamalarındaki artışa da dikkat çekiliyor. Özellikle merkezi yönetim baskı ve cilt giderleri, büro mefruşat alımları, lojman kiralama giderleri, taşıt bakım ve onarım giderleri gibi kalemlerde ciddi artışlar yaşandığı belirtiliyor. 2023 yılında büro mefruşat alımları, okul mefruşat alımlarının 6,9 katı; hastane mefruşat alımları ise 13,3 katı tutarında olmuştur.
Son olarak, lojman kira artışlarının yüzde 25 ile sınırlandırıldığı 2022 yılından 2023 yılına kadar lojman kira harcamalarının yüzde 57,8 oranında arttığı ifade ediliyor. Bu durum, kira artış sınırlamalarının etkisiz olduğunu ve lojman harcamalarının yüksek seviyede devam ettiğini gösteriyor.
İPA’nın “Türkiye’nin İsraf Karnesi” raporu, kamu sektörünün tasarruf eksikliklerini ve harcamalarındaki israfları gözler önüne sererken, ekonomik kriz döneminde daha fazla tasarruf yapılması gerektiğinin altını çiziyor.
