Hamilelikte ağız sağlığı hem anne hem de bebek için büyük önem taşıyor. Diş eti iltihabı ve diş çürükleri gibi sorunlar erken önlem alınmazsa ilerleyip gebelik sürecini olumsuz etkileyebiliyor. Hamilelikte ağız sağlığını etkileyen faktörlerden biri ‘Hamilelik Gingiviti’ yani hamileliğe bağlı diş eti iltihabı olarak ön plana çıkıyor. Östrojen ve progesteron seviyelerinin yükselmesi, diş etlerinde şişme, kızarıklık ve hassasiyete neden olabiliyor. ‘Hamilelik gingiviti’ olarak adlandırılan bu durum, hamile kadınların yaklaşık %60-70’inde görülüyor. Tedavi edilmezse ilerleyerek diş eti hastalıklarına (periodontit) dönüşebiliyor.
Diş çürükleri ve mine aşınması artıyor
Hamilelik sırasında çoğalan tatlı isteği ve sık atıştırmalık tüketimi diş çürüklerini artırabiliyor. Sabah bulantıları ve kusmalar, mide asidinin diş yüzeyine zarar vermesine yol açarak mine aşınmasına neden olabiliyor.
Kusma sonrası dişleri hemen fırçalamak yerine önce ağzı su ile çalkalamak gerekiyor. Mümkünse kusma sonrası 45 dakika bekleyip dişleri bu süre sonunda fırçalamak daha doğru. Ayrıca bazı hamilelerde diş etlerinde şişlikler yani hamilelik tümörleri (Epulis Gravidarum) görülebiliyor. Bunlar genellikle doğum sonrası kendiliğinden kayboluyor, ancak rahatsız edici hale gelirse diş hekimi müdahalesi gerekebiliyor.
Kalsiyum eksikliği diş kayıplarına yol açabiliyor
Bilimsel çalışmalar, bebeğin ihtiyacı olan kalsiyumu annenin kemiklerinden çekebildiğini gösteriyor. Eğer anne yeterli kalsiyum almazsa, vücut kemik depolarını kullanarak bebeğin gelişimini destekliyor, ancak bu durum genellikle doğum ve emzirme sonrası geri kazanılıyor. Yine de, uzun süreli kalsiyum eksikliği çene kemiğinde zayıflamaya ve diş kayıplarına yol açabiliyor. Bu nedenle, hamilelikte kalsiyum alımı kemik sağlığını korumak için kritik öneme sahip hale geliyor.
Hamilelikte diş tedavisi mümkün mü?
Hamileliğin başlangıcından 12. haftaya kadar olan 1.trimester dönemi bebeğin organ gelişimi açısından kritik bir dönem oluşturduğundan acil olmayan diş tedavilerinin ertelenmesi öneriliyor. Bu dönemde aşırı stres ve enfeksiyon riskinden kaçınmak gerekiyor. 13-27. haftalar arasındaki 2.trimester, hamilelikte diş tedavisi için en güvenli dönemdir. Diş dolguları, diş taşı temizliği ve diş eti tedavileri bu dönemde yapılabilir. Gerekli görüldüğünde adrenalin içermeyen lokal anestezi de kullanılabilir. 28-40. haftaları kapsayan 3.trimester döneminde uzun süre sırt üstü yatmak rahatsızlık vereceği için uzun süreli tedaviler önerilmez. Acil olmayan işlemler doğum sonrasına ertelenmelidir.
Hamilelikte dikkat edilmesi gerekenler
*Hamilelik öncesi tedavi: Planlı bir gebelik ise hamile kalmadan önce tüm çürüklerin, iltihapların tedavisinin yapılmış olmasıdır.
*Düzenli Diş Hekimi Kontrolleri: Hamileliğin başında ve ikinci trimesterda diş hekimine giderek olası sorunlar önlenmelidir.
*Dengeli Beslenme: Kalsiyum, D vitamini, fosfor ve C vitamini açısından zengin bir diyet uygulanmalıdır.
*Ağız hijyeni: Diş eti iltihaplarını ve çürükleri önlemek için düzenli ağız bakımı şarttır. Günde 2 Kez Diş Fırçalama ve diş ipi/ağız duşu kullanımı gerekir.
*Tatlı ve Asitli Yiyeceklerden Kaçınma: Şekerli gıdalar yerine sağlıklı atıştırmalıklar tercih edilmelidir.
*Kusma Sonrası Ağız Bakımı: Kusma sonrası ağız su ile çalkalanmalı, dişler en az 30 dakika sonra fırçalanmalıdır.
*Doğal Diş Macunları Kullanma: Diş minesini güçlendirmek ve zararlı kimyasalların ağız içinden emilimini engellemek için doğal içerikli ürünler tercih edilebilir.
*Bol Su Tüketimi: Bol su tüketimi tükürük üretimini destekleyerek ağız kuruluğunu önleyecektir.
*Acil durumlarda diş hekimine başvuru: Hamileliğin herhangi bir döneminde ağızda şiddetli ağrı, iltihap veya enfeksiyon varsa mutlaka diş hekimine başvurulmalıdır. Gerekli durumlarda hamilelikte güvenli kabul edilen antibiyotik ve ağrı kesiciler doktor kontrolünde kullanılabilir.
