Spor yaparken kalbimiz normalden çok daha fazla çalışır. Sağlıklı bir birey için bu doğal bir süreç olsa da, bazı gizli kalp rahatsızlıkları spora bağlı ani ölümlere yol açabilir. Özellikle çocukların düzenli olarak spor yapmadan önce kardiyolojik kontrolden geçmesi, ciddi sağlık risklerini önlemek için kritik bir adımdır.
Liv Hospital Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Meki Bilici, “Bazı kalp rahatsızlıkları sinsi ilerler ve fark edilmez. Spor esnasında ortaya çıkabilecek göğüs ağrısı, nefes darlığı, çabuk yorulma ve bayılma gibi şikayetleri olan çocukların kardiyolojik muayeneden geçmesi şarttır” diyerek ebeveynleri uyarıyor.
SPOR ÖNCESİ KALP KONTROLÜNDE HANGİ TESTLER YAPILIR?
Spora başlamadan önce yapılacak kalp muayenesi, çocuğun sağlık durumunu değerlendirmek ve olası riskleri önceden belirlemek için büyük önem taşır. Kardiyolojik muayenede şu testler uygulanır:
✔ Tıbbi Geçmişin İncelenmesi: Çocuğun ve ailesinin kalp hastalığı geçmişi sorgulanır.
✔ Tansiyon Ölçümü: Kalp hastalıklarının belirtilerinden biri olan tansiyon dengesizliği kontrol edilir.
✔ Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesi ölçülerek ritim bozuklukları tespit edilir.
✔ Ekokardiyografi (EKO): Kalp kası, kapakçıklar ve damarların yapısı incelenir.
✔ Efor Testi: Çocuğun kalp kapasitesi değerlendirilir (gerektiğinde yapılır).
✔ Ritim Holter Testi: Günlük aktiviteler sırasında kalp ritmini kaydederek olası düzensizlikleri belirler.
✔ Kan Tahlili: Kalp hastalıklarını tetikleyebilecek anemi, diyabet gibi sağlık sorunları kontrol edilir.
HANGİ DURUMLARDA SPOR YAPMAK TEHLİKELİ OLABİLİR?
Bazı kalp hastalıkları spor sırasında ani ölüme yol açabilecek kadar tehlikeli olabilir. Eğer yapılan testler sonucunda aşağıdaki sorunlardan biri tespit edilirse çocuğun spor yapması önerilmeyebilir:
❌ Ölümcül Ritim Bozuklukları (Aritmiler): Kalpte düzensiz atışlara neden olan ciddi bir durumdur.
❌ Kalp Kasının Anormal Kalınlaşması: Ani kalp durmasına neden olabilir.
❌ Doğumsal Kalp Hastalıkları: Kalbin yapısındaki anormallikler, efor sırasında ciddi sorunlara yol açabilir.
❌ Bilinmeyen Damar Tıkanıklıkları: Kan akışını engelleyerek kalp krizine neden olabilir.
❌ Ailede Ani Kalp Ölümü Hikayesi: Kalıtsal kalp hastalıkları riski taşıyan çocukların detaylı incelenmesi gereklidir.
Eğer bir çocukta bu risklerden herhangi biri belirlenirse, spor yapmasına izin verilmeden önce gerekli tedavilerin uygulanması gerekir.
ÇOCUKLARDA KALP HASTALIKLARI NE SIKLIKLA GÖRÜLÜR?
Kalp hastalıkları toplumda yaklaşık %1 oranında görülür. Ancak, ebeveynlerden birinde doğumsal kalp hastalığı bulunuyorsa, çocukta bu risk 4 ila 5 kat artabilir. Bu nedenle ailesinde kalp hastalığı öyküsü bulunan çocukların düzenli olarak kardiyolojik kontrollerden geçmesi önerilir.
ÇOCUKLARIN HANGİ YAŞTA KALP KONTROLÜ YAPTIRMASI GEREKİR?
✅ 7-8 yaşından itibaren çocuklar efor gerektiren sporlara başlayabilir.
✅ Bu yaş grubundaki çocuklar yılda en az bir kez kardiyolojik muayeneden geçmelidir.
✅ Özellikle futbol, basketbol, yüzme, atletizm gibi dayanıklılık gerektiren sporlarla ilgilenen çocukların düzenli kontrolleri ihmal edilmemelidir.
✅ Bunun yanı sıra, yıl içinde geçirilmiş boğaz enfeksiyonları, grip, COVID-19 gibi hastalıklar kalbi etkileyebilir. Bu yüzden her yıl düzenli kontrol yaptırılması önemlidir.
KALP KONTROLÜ YAPTIRMAYAN ÇOCUKLARDA NE GİBİ RİSKLER OLUŞABİLİR?
📌 Eğer çocukta doğumsal bir kalp hastalığı veya önemli bir ritim bozukluğu varsa spor esnasında bayılma ya da ani kalp durması riski olabilir.
📌 Göğüse alınan darbeler (örneğin futbol topu çarpması, sert çarpışmalar), bazı çocuklarda ölümcül aritmilere neden olabilir.
📌 Şüpheli durumlarda çocuğun acilen 112 ile kardiyoloji uzmanı bulunan bir hastaneye nakledilmesi gereklidir.