Evrensel gazetesi muhabiri Vural Nasuhbeyoğlu’nun haberine göre, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından hazırlanan ve ‘paydaşlarımız’ olarak nitelendirilen patron örgütlerine sunulan “Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi”, çocuk işçiliğini teşvik etme ve mesleki eğitim yaşını düşürme yönünde köklü değişiklikler öngörüyor. Bu belgede, MEB’in 2024-2028 stratejik planına uygun olarak, organize sanayi bölgelerine (OSB) meslek liseleri açılması, çocuk işçiliğini teşvik eden ve 10 çocuğun iş cinayetinde hayatını kaybettiği Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) sayısının artırılması ve tüm yurda yayılması planlanıyor. Ayrıca, geçici koruma altındaki bireyler (mülteciler) ile eğitimde veya istihdamda yer almayan çocukların MESEM’lere yönlendirilmesi hedefleniyor.
ÇOCUK İŞÇİLİĞİ TEŞVİK EDİLECEK VE MESLEKİ EĞİTİM YAŞI DÜŞÜRÜLECEK
MEB’in belgesine göre, MESEM’lerle 14 yaşına indirilmiş çocuk işçiliği teşvik edilecek. Ortaokulda çocuklar bir meslek seçecek ve bu seçim, çocuk işçiliğini teşvik eden bir sistemin parçası olacak. MEB’in belgede akademik eğitim paydaşları arasında eğitim sendikalarının bulunmaması dikkat çekiyor.
SEKTÖRLE İŞ BİRLİĞİ VE OSB’LERDE EĞİTİM: YENİ DÜZENLEMELER
Belgede, mesleki ve teknik eğitimde iş gücü piyasasının ihtiyacına uygun alan ve dalların açılacağı, özel sektörün nitelikli iş gücü ihtiyacını karşılamak amacıyla işbaşı eğitimi verileceği belirtiliyor. Türkiye’nin çocuk nüfus oranı ve demografik fırsatları göz önüne alınarak, sektöre uygun eğitimler verilecek. “Sektör içi okul” ve “sektöre entegre okul” gibi kavramlarla eğitim tamamen sermayenin ihtiyaçlarına uygun olarak şekillendirilecek. OSB’lere kurulacak mesleki ve teknik okullarda öğrencilerin konaklaması için kamuya ait imkanlar kullanılacak ve konaklama giderlerinin işsizlik fonundan sağlanması hedeflenecek. Ayrıca, özel mesleki ve teknik Anadolu liselerine yönelik teşvikler artırılacak ve 2024’te OSB içindeki öğrencilere 34 bin TL, dışındaki öğrencilere ise 22 bin TL teşvik verilecek.
MESLEKİ EĞİTİMİ TEŞVİK EDİCİ MEDYA VE ÖĞRETMENLERE SEKTÖR EĞİTİMİ
MEB, TRT ve RTÜK aracılığıyla mesleki eğitimi özendirecek kısa filmler, animasyonlar, söyleşiler ve kamu spotları yayımlanacak. Ayrıca, işveren örgütleriyle yapılacak protokollerle öğretmenlere sektör deneyimi kazandırılacak. Öğretmenlerin eğitimi, istihdamı ve öğretmen alım kontenjanları mesleki ve teknik eğitime göre planlanacak. Okul müdürleri atölye ve laboratuvar öğretmenlerinden seçilecek ve profesyonel yönetim becerileri ile donatılacak. Öğretmenlerin sürekli mesleki gelişimini güçlendirmek için sektörel mükemmeliyet merkezleri oluşturulacak.
İLKÖĞRETİMLERDE MESLEKİ EĞİTİME GEÇİŞ VE STRATEJİ HEDEFLERİ
Belgede, 7 ve 8’inci sınıflardan itibaren tüm bireylerin mesleki eğitime erişimi sağlanacak, 8’inci sınıf öğrencileri meslek seçimlerinde teşvik edilecek ve ailelere rehberlik hizmeti verilecek. 11’inci sınıftan itibaren mesleki ve teknik eğitim kurumları ile sektörün bir araya geleceği kariyer fuarları düzenlenecek. İlköğretimden itibaren toplumun tüm kesimlerine İŞKUR aracılığıyla mesleki eğitim farkındalık çalışmaları yapılacak. Akademik eğitim alan ortaöğretim öğrencileri için meslek edinme imkanları geliştirilecek ve ne eğitimde ne de istihdamda olan gençler, mesleki eğitim merkezi programlarına yönlendirilecek. Bağımsız Mesleki Eğitim Merkezlerinin (MESEM) sayısı artırılacak.
PİYASANIN İHTİYACA UYGUN EĞİTİM VE AKADEMİK EĞİTİMDE DÜŞÜŞ
“Mesleki ve Teknik Eğitimde Öğretim Programları” başlığı altında eğitim tamamen piyasanın ihtiyaçlarına göre şekillendirilecek. 12. kalkınma planına atıfta bulunularak, öncelikli sektörler ve iş gücü piyasasının ihtiyaçlarına uygun nitelikli insan kaynağı yetiştirilmesi hedeflenecek. Mesleki Eğitim Merkezi Programı (MESEM) ve diğer programlarda akademik eğitim oranları düşürülerek, mesleki eğitim oranları artırılacak. MESEM’lerde akademik eğitim oranı yüzde 11, mesleki eğitim oranı ise yüzde 89 olacak. Anadolu Meslek Programı’nda akademik eğitim oranı yüzde 47, mesleki eğitim oranı ise yüzde 53 olacak. Anadolu Teknik Programı’nda ise akademik eğitim oranı yüzde 73, mesleki eğitim oranı yüzde 27 olacak.
ÖĞRENCİ VE OKUL SAYILARI İLE İŞ CİNAYETLERİ
Türkiye’de mesleki ve teknik okul sayısı 3 bin 790, meslek liselerinde okuyan öğrenci sayısı 1 milyon 745 bin, meslek liselerinin ortaöğretim içindeki oranı ise yüzde 36.9. Özel mesleki ve teknik okul sayısı 337, özel mesleki liselerindeki öğrenci sayısı ise 151 bin 655. 2024’ün ilk 6 ayında iş cinayetlerinde ölen çocuk sayısı 33 olarak kaydedildi. OSB’lerdeki özel meslek liselerine öğrenci başına verilen teşvikler ise 34 bin TL olarak belirlenmiş durumda. 0-17 yaş grubundaki çocuk nüfusu ise 22 milyon.