Arktik okyanus sistemi, bölgeyi benzersiz kılan birçok özelliği de ekosistemi içinde barındırıyor.
Sığ su ve derin su dinamikleri, dönemsel uzun süreli aydınlık ve karanlık süreçlerdeki ışık seviyeleri ve eriyen buzullardan gelen tatlı su kaynakları gibi özellikleriyle öne çıkan kutup ekosistemi, gezegenin hiçbir yerinde bulunmayan benzersiz endemik canlılara da ev sahibi oluyor.
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda bu yıl dördüncüsü düzenlenen Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi’nde Türk bilim insanları, arktik ekosistemindeki deniz memelilerinin gözlemlerini de gerçekleştirdi.
Yaklaşık üçte ikisi okyanuslardan oluşan Kuzey Kutbu, pek çok canlıya da ev sahipliği yapıyor.
Arktik deniz memelileri, 1,6 milyon yıl önce karadaki benzer türlerin kitlesel yok oluşundan kurtularak, deniz memeli ve yırtıcıları olarak bu büyük faunada yaşamını sürdürüyor.
Arktik Okyanusu’nda bulunan ve seferin seyrinin de gerçekleştiği Barents Denizi de bu okyanusun en zengin alanlarından birisi olarak öne çıkıyor.
Sefere katılan bilim insanları, yaşamını bölgede sürdüren en bilindik türlerin başında gelen kutup ayılarının yanı sıra kambur ve minke balinaları, beyaz balina (beluga), mors kolonileri, fok türleri ve puffin, kara ayaklı martı gibi birçok kuş türünün de gözlem çalışmalarını gerçekleştirdi.
“SON DÖNEMDE CANLILIKTA BİR AZALMA GÖRÜLDÜĞÜNÜ RAHATLIKLA GÖREBİLİYORUZ”
Arktik Okyanusu’nda çalışmaları yürüten ekibin lideri Prof. Dr. Ersan Başar, rotalarında bulunan örnekleme noktalarında yaptıkları çalışmaların yanı sıra deniz memelilerinin gözlemlerini de gerçekleştirdiklerini ifade etti.
Prof. Dr. Başar, “Deniz memelilerinin özellikle son dönemde bulundukları bölgelerde yoğun aktivite göstermediklerini de görüyoruz.” dedi.
Gözlem noktalarında bulunan en önemli canlıların balinalar ve kutup ayıları olduğunu aktaran Başar, “Balina, beyaz balina ve kutup ayılarının gözlemlerini yapıyoruz. Özellikle son dönemde canlılıkta bir azalma görüldüğünü rahatlıkla görebiliyoruz.” görüşünü kaydetti.
Balinaları genellikle gruplar hainde gördüklerini dile getiren Başar, şu bilgileri verdi:
“Pek çok balina grubunun beslenmek için belli noktalara geldiğini görüyoruz. Nadiren balinaları tek görüyoruz. Ancak beyaz balinalar her zaman aynı bölgelerde ve grup olarak yüzüyor ve besleniyorlar. Arktik bölgenin değişmez türlerinden bir tanesi de kutup ayıları. Özellikle genç bireyler, yani yavrular aile şeklinde dolaşıyorlar. Kutup ayıları özellikle yoğun olarak foklarla besleniyor. Foklarla beslendiği noktalar suyun içerisinde biraz zor ancak kovalayabiliyorlar ama maalesef foklara yetişemiyorlar. Buzların üzerinde ve karada onlar için çok rahat oluyor. Buzun üzerinde bekliyorlar ve bazı notlarda deniz buzunda bulunan deliklerin başında fokların oradan çıkmasını bekliyorlar ve buradan çıkan fokları direkt olarak avlayabiliyorlar.”